Sự nghiệp và cuộc đời Tinto Brass – tiểu sử, quê quán và tuổi tác của ông

Giovanni Tinto Brass là đạo diễn điện ảnh, nhà biên kịch và nhà sản xuất người Ý, nổi tiếng với phong cách làm phim khiêu dâm nghệ thuật độc đáo. Trong những năm 1960-1970, ông là đạo diễn tiên phong trong phim thực nghiệm trước khi chuyển sang thể loại gợi cảm với các tác phẩm gây tranh cãi như “Caligula”, “Paprika”, “All Ladies Do It” khiến ông trở thành biểu tượng của điện ảnh khiêu dâm Âu Châu.

Giovanni Tinto Brass là ai?

Giovanni Tinto Brass (nghệ danh Tinto Brass) là một trong những đạo diễn gây tranh cãi nhất trong lịch sử điện ảnh Ý. Sự nổi tiếng của ông bắt nguồn từ khả năng kết hợp giữa nghệ thuật điện ảnh cao cấp và nội dung khiêu dâm táo bạo.

Ông nổi tiếng trong lĩnh vực đạo diễn phim khiêu dâm nghệ thuật, với phong cách đặc trưng là sử dụng gương phản chiếu, góc quay voyeuristic và khám phá sự tự do tình dục của phụ nữ.

Thông tin	Chi tiết
Họ và tên	Giovanni Brass
Nghệ danh	Tinto Brass
Nơi sinh	Milan, Ý
Sinh nhật	26 tháng 3 năm 1933
Tuổi	92 tuổi (tính đến 2025)
Nghề nghiệp	Đạo diễn, nhà biên kịch, nhà sản xuất, biên tập viên
Lĩnh vực hoạt động	Điện ảnh khiêu dâm nghệ thuật, phim thực nghiệm
Cung hoàng đạo	Bạch Dương
Điểm nổi bật	Đạo diễn phim “Caligula” (1979), phong cách voyeurism đặc trưng, bậc thầy điện ảnh khiêu dâm Ý

Cuộc đời và sự nghiệp của Giovanni Tinto Brass

Cuộc đời của Giovanni Tinto Brass là hành trình từ một sinh viên luật thành biểu tượng gây tranh cãi của điện ảnh khiêu dâm. Sự nghiệp kéo dài hơn 6 thập kỷ của ông đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử điện ảnh Âu Châu với phong cách độc đáo và táo bạo.

Tuổi thơ và thời niên thiếu của đạo diễn Tinto Brass

Giovanni Tinto Brass sinh năm 1933 trong một gia đình khá giả có truyền thống nghệ thuật tại Milan. Ông nội của ông là họa sĩ nổi tiếng Italico Brass, người đã đặt cho cậu bé biệt danh “Tintoretto” (sau này rút gọn thành Tinto).

Gia đình ông chuyển đến Venice khi còn nhỏ, nơi ông lớn lên trong môi trường nghiêm khắc. Cha ông là Alessandro Brass, một luật sư hình sự thành đạt, học trò của Francesco Carnelutti.

Tuân theo mong muốn gia đình, Tinto Brass nhập học Khoa Luật tại Đại học Padua năm 1951, sau đó chuyển sang Đại học Ferrara và tốt nghiệp năm 1957 với luận văn về “quan hệ lao động trong các công ty sản xuất điện ảnh”. Tuy nhiên, đam mê thực sự của ông là điện ảnh – ông thường xuyên lui tới các rạp chiếu phim thay vì học hành.

“Cha tôi là một phân tử phát xít đã đuổi tôi ra khỏi nhà lúc 17 tuổi bằng cách đổi khóa cửa. Nhưng khi tôi 14 tuổi, ông đã nhốt tôi vào trại trẻ mồ côi San Clemente ở Venice vì cho rằng tính cách tôi mất cân bằng.” – Tinto Brass

Sự nghiệp điện ảnh của Giovanni Tinto Brass

Sự nghiệp của Giovanni Tinto Brass đánh dấu sự chuyển mình từ đạo diễn tiên phong thực nghiệm sang bậc thầy của điện ảnh khiêu dâm nghệ thuật. Ông là một trong những nhân vật gây tranh cãi nhất nhưng cũng có ảnh hưởng lớn trong lịch sử điện ảnh Ý.

Giai đoạn đầu – Phong cách tiên phong (1960-1970)

Sau khi tốt nghiệp, Brass rời Ý sang Paris cuối những năm 1950 để làm việc tại Cinémathèque Française – trung tâm điện ảnh uy tín nhất thế giới. Tại đây, ông được đắm mình trong phong trào Nouvelle Vague (Làn sóng mới) đang hình thành.

Trở về Ý đầu những năm 1960, ông bắt đầu làm trợ lý đạo diễn cho những tên tuổi lớn như Roberto Rossellini, Alberto Cavalcanti và Joris Ivens. Những kinh nghiệm này giúp Tinto Brass rèn luyện kỹ năng và phong cách đạo diễn riêng.

• 1963: Ra mắt phim đầu tay “Chi lavora è perduto” (Người làm việc thì thất bại) tại LHP Venice – tác phẩm châm biếm về thất nghiệp và sự vô nghĩa của cuộc sống
• 1964: Được Umberto Eco ủy quyền thực hiện hai phim ngắn thực nghiệm “Tempo Libero” và “Tempo Lavorativo” cho Triennale di Milano lần thứ 13
• 1968: Được Paramount Pictures mời đạo diễn “A Clockwork Orange” (sau này Stanley Kubrick đảm nhận)
• 1969: “Nerosubianco” (Đen trên trắng) – phim hài châm biếm về quan hệ chủng tộc và giới tính

Trong giai đoạn này, phong cách của Tinto Brass được đánh giá cao bởi giới phê bình với kỹ thuật dựng phim sáng tạo, góc quay độc đáo và khả năng kết hợp chính trị với nghệ thuật.

Bước ngoặt – Chuyển sang phim gợi cảm (1976-1990)

Năm 1972, thành tựu của Giovanni Tinto Brass được quốc tế công nhận khi ông được mời làm giám khảo LHP Berlin. Tuy nhiên, ông quyết định chuyển hướng sang thể loại khiêu dâm nghệ thuật – quyết định gây tranh cãi lớn.

“Salon Kitty” (1976) đánh dấu bước chuyển này – một bộ phim về nhà thổ cao cấp dưới chế độ Đức Quốc xã. Phim kết hợp yếu tố lịch sử với nội dung khiêu dâm táo bạo, tạo ra phong cách đặc trưng của Brass.

Năm 1979, ông thực hiện dự án tham vọng nhất – “Caligula” với kinh phí khổng lồ do Bob Guccione (chủ tạp chí Penthouse) tài trợ. Phim quy tụ dàn sao như Malcolm McDowell, Helen Mirren, Peter O’Toole, John Gielgud, với kịch bản của Gore Vidal.

1. “La Chiave” (Chiếc chìa khóa, 1983): Chuyển thể tiểu thuyết Tanizaki Junichiro, khám phá ham muốn tình dục trong hôn nhân
2. “Miranda” (1985): Tái hiện vở kịch La locandiera của Carlo Goldoni với Serena Grandi
3. “Capriccio” (1987): Ra mắt ngôi sao Francesca Dellera
4. “Paprika” (1991): Phim gây sốt với Deborah Caprioglio
5. “Così fan tutte” (All Ladies Do It, 1992): Một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất

Thời kỳ muộn và phong cách đặc trưng

Từ giữa những năm 1990, các phim của Tinto Brass tiếp tục ra mắt đều đặn mỗi 2 năm. “Monella” (1998), “Trasgredire” (2000), “Senso ’45” (2002) và “Monamour” (2005) là những tác phẩm tiêu biểu trong giai đoạn này.

Phong cách đạo diễn của ông đặc trưng bởi việc sử dụng nhiều gương và bề mặt phản chiếu, kỹ thuật quay đa camera (ít nhất 3 máy cùng lúc), và đặc biệt chú trọng vào việc chọn diễn viên nữ với vóc dáng đặc biệt. Ông luôn tự biên tập phim của mình, coi việc dựng phim là phần thể hiện phong cách cá nhân quan trọng nhất.

“Nội dung khiêu dâm chỉ tạo ra sự cương cứng, còn tác phẩm của tôi gợi lên cảm xúc và tình cảm của người xem.” – Tinto Brass

Trong các tác phẩm của mình, Tinto Brass thường khám phá voyeurism (chủ nghĩa nhìn trộm), sự tự do tình dục của phụ nữ, và phê phán các giá trị xã hội truyền thống về giới tính và đạo đức.

Thành tích và hoạt động nổi bật của đạo diễn Giovanni Tinto Brass

Thành tích của Giovanni Tinto Brass không chỉ nằm ở số lượng phim ông sản xuất mà còn ở ảnh hưởng sâu rộng đến thể loại điện ảnh khiêu dâm nghệ thuật. Ông được coi là bậc thầy của dòng phim này, người đã nâng tầm nội dung gợi cảm thành nghệ thuật điện ảnh chính thống.

Trong suốt sự nghiệp, Tinto Brass đã thực hiện hơn 30 bộ phim với vai trò đạo diễn, biên kịch, nhà sản xuất và biên tập viên. Ông là một trong số ít đạo diễn kiểm soát hoàn toàn mọi khía cạnh sáng tạo của tác phẩm.

Năm	Phim/Thành tích
1963	Phim đầu tay “Chi lavora è perduto” công chiếu tại LHP Venice
1972	Giám khảo Liên hoan phim quốc tế Berlin
1976	“Salon Kitty” – bước ngoặt chuyển sang phim khiêu dâm
1979	“Caligula” – phim độc lập đắt nhất lúc bấy giờ
1983	“La Chiave” – thành công về mặt nghệ thuật và thương mại
1991	“Paprika” – một trong những phim biểu tượng nhất
2002	“Senso ’45” (The Black Angel) – tác phẩm về Thế chiến II
2005	“Monamour” – phim gần nhất với sự tham gia của vợ Carla

• Phong cách nghệ thuật độc đáo: Sử dụng gương, bề mặt phản chiếu, kỹ thuật đa camera và voyeurism
• Ảnh hưởng văn hóa: Định hình lại cách nhìn về điện ảnh khiêu dâm, biến nó thành nghệ thuật chính thống
• Phát hiện tài năng: Ra mắt nhiều ngôi sao như Francesca Dellera (1986), Deborah Caprioglio (1990)
• Tác phẩm văn học: Xuất bản “Elogio del culo” (Lời ca ngợi mông, 2006)

Drama và scandal trong sự nghiệp của Tinto Brass

Scandal của Giovanni Tinto Brass gắn liền với sự nghiệp ông, đặc biệt là những tranh cãi về nội dung phim và xung đột với các nhà sản xuất. Vụ việc lớn nhất và gây tiếng vang nhất chính là drama xoay quanh bộ phim “Caligula”.

Vụ việc Caligula – Xung đột với Bob Guccione và Gore Vidal

Năm 1976, Bob Guccione – ông chủ tạp chí Penthouse – khởi động dự án “Caligula” với tham vọng tạo ra bộ phim lịch sử hoành tráng nhất về hoàng đế La Mã khét tiếng. Ông thuê Gore Vidal – nhà văn nổi tiếng – viết kịch bản và mời Tinto Brass làm đạo diễn sau khi xem “Salon Kitty”.

Dự án quy tụ dàn sao đình đám: Malcolm McDowell (vai Caligula), Helen Mirren, Peter O’Toole, John Gielgud, với thiết kế sản xuất hoành tráng của Danilo Donati. Kịch bản gốc của Gore Vidal tập trung vào một Caligula bị quyền lực tuyệt đối làm điên loạn.

Tuy nhiên, drama bắt đầu ngay trong quá trình quay phim. Gore Vidal tức giận khi thấy bối cảnh màu sắc rực rỡ thay vì phong cách khắc khổ ông tưởng tượng, gọi chúng là “sảnh khách sạn ở Miami Beach”. Vidal đòi tên phim là “Gore Vidal’s Caligula” và yêu cầu 10% lợi nhuận.

“Nếu Gore Vidal không im miệng, tôi sẽ công bố kịch bản của hắn.” – Tinto Brass phản pháo

Malcolm McDowell và biên kịch Ted Whitehead cùng Brass viết lại kịch bản, biến Caligula từ nhân vật hai chiều của Vidal thành hành trình phức tạp: từ cậu bé sợ hãi, thành quái vật quyền lực, rồi khủng hoảng hiện sinh. Vidal kiện để gỡ tên mình khỏi phim, cuối cùng credits ghi “adapted from a screenplay by Gore Vidal”.

Nhưng xung đột lớn nhất xảy ra sau khi quay xong. Bob Guccione cho rằng phim của Brass chưa đủ khiêu dâm, bí mật thuê Giancarlo Lui quay thêm các cảnh sex hardcore không có sự tham gia của dàn diễn viên chính. Ông ghép những cảnh này vào phim, hoàn toàn thay đổi giọng điệu và phong cách tác phẩm.

• Phản ứng của Brass: Từ chối nhận phim, tuyên bố đây không phải tác phẩm của ông
• Phản ứng của diễn viên: Malcolm McDowell, Helen Mirren và các ngôi sao lớn cảm thấy bị phản bội, từ chối quảng bá phim
• Gore Vidal: Gọi Brass là “kẻ hưng tự đại”, nhưng cũng từ chối liên quan đến phiên bản cuối
• Hậu quả pháp lý: Brass kiện Guccione, Guccione kiện Brass, Brass kiện Vidal – một vòng xoáy kiện tụng

Phim ra mắt năm 1979 tại Ý, 1980 tại Mỹ trong scandal và tranh cãi. Nhiều cảnh bị kiểm duyệt cắt bỏ, các rạp chiếu từ chối, Guccione phải tự thuê rạp. Tại phòng vé, “Caligula” vẫn thu về số tiền khổng lồ nhờ scandal, nhưng bị chê bai là “thảm họa đạo đức”.

Năm 2023, nhà sử học điện ảnh Thomas Negovan dành 3 năm tạo ra “Caligula: The Ultimate Cut” – phiên bản 178 phút sử dụng 96 giờ phim gốc của Brass, loại bỏ hoàn toàn các cảnh do Guccione thêm vào. Phim công chiếu tại Cannes với Helen Mirren có mặt, nhận đánh giá khá tích cực (66% Rotten Tomatoes).

Tuy nhiên, Tinto Brass ở tuổi 90 vẫn phản đối phiên bản này qua luật sư: “Tôi không tham gia biên tập nên không công nhận bản quyền tác giả. Có nhiều phiên bản Caligula do người khác dựng, kể cả Bob Guccione, nhưng không phiên bản nào tương ứng với dự án gốc của tôi.”

Tranh cãi về nội dung phim và kiểm duyệt

Do tính chất khiêu dâm thẳng thắn, nhiều tác phẩm của Giovanni Tinto Brass đã bị cấm chiếu hoặc kiểm duyệt nặng nề ở nhiều quốc gia. “L’urlo” (1968) bị cấm chiếu tại Ý trong 6 năm.

Phong trào nữ quyền phê phán Brass coi phụ nữ như đồ vật tình dục. Các nhà bảo thủ lên án ông phá hoại đạo đức xã hội. Tuy nhiên, Tinto Brass luôn bảo vệ quan điểm của mình:

“Tôi là người phản đối kiểm duyệt dưới mọi hình thức. Các băng phim của tôi tràn ngập sự tìm kiếm tự do cá nhân. Những người gọi công việc của tôi là khiêu dâm không hiểu rằng khiêu dâm chỉ gây cương cứng, còn tác phẩm tôi gợi lên cảm xúc.” – Tinto Brass

Ông nhấn mạnh rằng phim của mình khác với pornography thông thường – chúng có cốt truyện, tâm lý nhân vật sâu sắc, và thông điệp chính trị-xã hội. Voyeurism trong phim của ông không phải để kích thích mà để khám phá bản chất con người.

Cuộc sống gia đình của Giovanni Tinto Brass

Gia đình của Giovanni Tinto Brass đóng vai trò quan trọng trong cả cuộc đời và sự nghiệp của ông. Hai cuộc hôn nhân của ông phản ánh hai giai đoạn khác nhau trong hành trình sáng tạo và cá nhân.

Hôn nhân với Carla Cipriani

Tinto Brass kết hôn với Carla Cipriani vào ngày 12 tháng 10 năm 1957, khi ông mới tốt nghiệp luật. Carla sinh ngày 3 tháng 3 năm 1930 tại Verona, lớn hơn Brass 3 tuổi, là em gái của Arrigo Cipriani – chủ nhà hàng nổi tiếng Harry’s Bar ở Venice.

Carla không chỉ là vợ mà còn là cộng tác viên sáng tạo thân thiết nhất của Brass. Bà làm nhà biên kịch, trợ lý đạo diễn và tham gia vào hầu hết các dự án của ông từ những năm 1970 trở đi, bao gồm “Caligula” (1979), “Cheeky” (2000), và “Monamour” (2005).

Cặp đôi có hai con: Beatrice và Bonifacio. Mối quan hệ giữa Tinto và Carla rất đặc biệt – bà được ông gọi là “La Tinta” và là nguồn cảm hứng cho nhiều nhân vật nữ trong phim.

“Khi còn trẻ, tôi chèo thuyền từ quán bar Harry đến Venice để gặp cô ấy, rồi chèo theo kiểu valaisan xuống vùng nước nông San Giorgio. Chúng tôi làm tình ở đó, rồi tôi đưa cô ấy đi làm. Suốt chặng đường, cô ấy vẫy юбка theo gió để khiêu khích tôi. Cô ấy có trí tưởng tượng phong phú, La Tinta của tôi.” – Tinto Brass hồi tưởng

Carla Cipriani qua đời ngày 9 tháng 8 năm 2006 tại Merano (Bolzano), hưởng thọ 76 tuổi. Bà được hỏa táng không có lễ tang. Brass tổ chức một “happening” tưởng nhớ bà tại Locanda Cipriani ở Torcello, trung tâm Venice.

Tái hôn với Caterina Varzi

Sau khi Carla qua đời, Tinto Brass bắt đầu mối quan hệ với Caterina Varzi – một nhà tâm lý học, cựu luật sư và diễn viên. Caterina đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc ông sau cơn đột quỵ năm 2010.

Ngày 3 tháng 8 năm 2017, khi Tinto Brass 84 tuổi, ông và Caterina Varzi chính thức kết hôn trong một buổi lễ dân sự tại villa của ông ở Rome. Ottavio Rosati làm phù rể, và đám cưới được tổ chức trong khuôn khổ lễ hội tâm lý học đầu tiên của Ordine degli Psicologi del Lazio.

Cuộc hôn nhân này đánh dấu một chương mới trong cuộc đời của đạo diễn già, mặc dù lúc này sức khỏe của ông đã suy yếu đáng kể.

Tình trạng sức khỏe hiện tại của Giovanni Tinto Brass

Sức khỏe của Giovanni Tinto Brass đã suy giảm nghiêm trọng trong những năm gần đây. Năm 2010, lúc 77 tuổi, ông bị xuất huyết nội sọ (đột quỵ) – một cú sốc lớn ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng nói của ông.

Vợ ông, Caterina Varzi, đã hỗ trợ tích cực trong quá trình phục hồi. Tuy nhiên, hậu quả của cơn đột quỵ khiến ông gần như mất khả năng giao tiếp bình thường và mất đi nhiều ký ức về sự nghiệp.

Tháng 7 năm 2019, lúc 86 tuổi, Tinto Brass bị cấp cứu tại bệnh viện Sant’Andrea ở Rome sau khi ngất xỉu tại nhà. Ông được đưa vào phòng chăm sóc đặc biệt nhưng may mắn ổn định nhanh chóng, tỉnh táo và hợp tác với các bác sĩ.

Đến tháng 8 năm 2024, Giovanni Tinto Brass đã phát triển chứng mất trí nhớ (dementia), khiến sức khỏe của ông xấu đi đáng kể. Ông không còn khả năng tham gia hoặc xem các phiên bản phục chế của phim, bao gồm “Caligula: The Ultimate Cut”.

Malcolm McDowell đã chia sẻ: “Thật đáng buồn khi Tinto sẽ không thấy được phiên bản này vì ông bị mất trí và không đủ khỏe.” Mặc dù vậy, Brass vẫn sống đến nay ở tuổi 92, thể hiện sức sống phi thường.

Tiểu sử Giovanni Tinto Brass là câu chuyện về một nghệ sĩ gây tranh cãi nhưng không thể phủ nhận tài năng và ảnh hưởng. Từ một sinh viên luật có xuất thân danh giá, ông đã trở thành biểu tượng của điện ảnh khiêu dâm nghệ thuật Ý, định hình lại cách thế giới nhìn nhận về tình dục trên màn ảnh.

Với hơn 30 bộ phim trong sự nghiệp kéo dài 6 thập kỷ, Tinto Brass đã để lại di sản nghệ thuật độc đáo – kết hợp giữa thẩm mỹ cao cấp và nội dung khiêu dâm táo bạo. Mặc dù gây tranh cãi, ông luôn kiên định với tầm nhìn nghệ thuật và không bao giờ thỏa hiệp với kiểm duyệt hay áp lực xã hội.